VSO De Heuvelrug is een school waar collega’s elkaar makkelijk weten te vinden. De sfeer is warm, de lijnen zijn kort. Toch merkte de schoolleiding dat het spannend werd zodra er écht iets gevoeligs op tafel moest komen. Gesprekken over wat schuurt bleven vaak uit – niet uit onwil, maar uit zorg om de goede onderlinge verhoudingen. De wens ontstond om het team te ondersteunen in het voeren van dit soort gesprekken, zonder de verbinding te verliezen.

In samenspraak met Het Leertheater werd gekozen voor een theatrale kick-off rondom het thema verbindend communiceren. In deze interactieve middag werkten deelnemers met herkenbare situaties, waarin het uitspreken van behoeften en grenzen centraal stond. Via regietheater, humor en theorie uit de geweldloze communicatie ontstond ruimte om te oefenen met spanning — om juist daar het gesprek op te zoeken, waar je normaal geneigd bent het te vermijden.

In januari 2025 kreeg het traject een vervolg in het bestaande teamleren. Acht teams gingen, begeleid door een collega, aan de slag met actuele casuïstiek. Een trainer van Het Leertheater schoof telkens aan als invoelende ‘shadowwatcher’. Voor ons was dat een nieuwe rol: niet sturend, maar observerend aanwezig. Die positie gaf ons de gelegenheid om geleidelijk een relatie op te bouwen met het team, en andersom.

Doordat we op afstand meekeken, konden we af en toe een rake observatie delen — niet als oordeel, maar als uitnodiging tot reflectie. Bijvoorbeeld over hoe vaak in gesprekken werd gezocht naar harmonie, en hoe snel er werd afgeweken van wat wringt. We merkten dat het team onze aanwezigheid steeds meer ging waarderen: we zagen hen echt, en dat werd gevoeld. Tegelijkertijd voelden we zelf de neiging om actiever te begeleiden, maar realiseerden ons dat dit nog niet het moment was. De kracht zat juist in het bescheiden meebewegen.

Gaandeweg groeide het vertrouwen. Op basis van wat we samen hadden opgebouwd in de rol van shadowwatcher, konden we een vervolgvoorstel doen dat stevig geworteld was in de praktijk. Ons advies: benut het teamleren als structurele plek voor ontwikkeling — én versterk de begeleiders in hun rol. Niet als nieuwe koers, maar als verdieping van iets dat er al is. In het vervolgtraject blijven wij als Het Leertheater opnieuw aanwezig tijdens het teamleren, en bieden we daarnaast een training aan voor de interne begeleiders, gericht op het begeleiden van gesprekken die spannend maar wezenlijk zijn. Zo bouwen we samen verder aan wat al in beweging is.

Het thema verbindend communiceren leeft intussen verder binnen de school.